پرسپولیس

پرسپولیس در سال ۴۶ در مسابقات رسمی حضور نداشت و سال ۴۷ را با بازی دوستانه مقابل استقلال آغاز کرد که اولین دربی پایتخت بود. پرسپولیس بهار خود را در آغازین روزهای ۱۳۴۷ با مربیگری دهداری (کاپیتان پیشین شاهین) و سرپرستی برومند آغاز کرد. مطابق مقررات این تیم می بایست کار خود را در فوتبال از دسته سوم و یا حداکثر از دسته دوم باشگاه ها شروع کند اما انحلال چند تیم در این زمان باعث شدتا به جای مسابقات لیگ، یک سری مسابقات رده بندی در سطح باشگاه های پایتخت برگزار شود و در آن مسابقات ۴۴ تیم به رقابت پرداختند که ۴ تیم پرسپولیس، تاج (استقلال)، عقاب و پاس سرگروه شدند.

از آن پس پرسپولیس به طور رسمی وارد مسابقات باشگاهی ایران شد. این تیم در سال ۱۳۴۷ قدرت نمایی کرد و تمام رقیبان را پشت سر گذاشت.

پرسپولیس در سال ۴۷ و پس از قهرمانی در مسابقات انتخابی، به عنوان اولین تیم ایرانی در مسابقات جام باشگاههای آسیا در تایلند شرکت کرد، اما با بدشانسی موفق به صعود از گروهش نشد. در مسابقات انتخابی تهران نیز به دسته اول راه یافت، اما بعد از شکست در مرحله یک چهارم نهایی جام باشگاههای تهران ۱۳۴۸ یک تحول بزرگ در این تیم اتفاق افتاد و طبق توافق مالک باشگاه پرسپولیس با خیامی مالک باشگاه پیکان، ستارگان پرسپولیس به جز عزیز اصلی و محمود خوردبین راهی تیم تازه تاسیس پیکان شدند. پرسپولیس سال ۴۸ را با بازیکنان گمنامی که از بانک ملی آمده بودند، ادامه داد و در تابستان ۴۹ پرسپولیسی ها به همراه علی پروین از پیکان به تیم خود بازگشتند. پرسپولیس در اولین دوره لیگ ایران نیز مقامی کسب نکرد، چرا که دیدار نیمه نهایی با استقلال جنجالی شد و طبق معمول سرخپوشان بازنده شدند!

در سال ۱۳۴۹ بازیکنان رفته، از پیکان به پرسپولیس بازگشتند و قهرمانی اولین دوره لیگ تخت جمشید را از آن خود کردند. پرسپولیس در ۵ دوره برگزاری لیگ تخت جمشید با کشب دو قهرمانی و سه نائب قهرمانی، به عنوان پر افتخارترین باشگاه شناخته شد.

دهه ۵۰ اولین دوره طلایی تاریخ پرسپولیس است. آلن راجرز انگلیسی از ستارگان پرسپولیس تیمی ساخت که در سال های اول دهه ۵۰ با اختلاف چند گل تیم ها را شکست می داد و بازی های تماشایی به نمایش می گذاشت. پرسپولیس با راجرز در سال ۱۳۵۰ قهرمان لیگ ایران شد و در حالی که خود را آماده میزبانی جام باشگاههای آسیا می کرد، به ناگهان مسابقات لغو شد و فرصت افتخارآفرینی در آسیا به همین سادگی از دست رفت.

در سال ۱۳۵۱ پرسپولیس اعلام حرفه ای شدن نمود و بازیکنان حرفه ای تیم در مسابقات دوستانه خارجی و بازیکنان آماتور نیز در مسابقات باشگاههای تهران حضور می یافتند. اما پروژه فوتبال حرفه ای پرسپولیس با عدم همراهی سایر باشگاهها با شکست روبرو شد. سال ۱۳۵۲ در اولین دوره لیگ تخت جمشید، پرسپولیس بدون شکست قهرمان شد. در همین سال بود که سرخپوشان در دربی با ۶ گل استقلال را شکست دادند. پرسپولیس از روز ۱۹ دی ۱۳۵۰ تا ۴ خرداد ۱۳۵۳ به مدت ۸۶۵ روز در مسابقات لیگ بدون شکست باقی ماند. سرخپوشان طی این مدت در ۴۳ بازی موفق به کسب ۳۲ برد و ۱۱ تساوی شدند و رکوردی را از خود بر جای گذاشتند که در تاریخ فوتبال ایران بی نظیر است. پرسپولیس با رکورد ۴۳ بازی بدون باخت که در سال ۱۳۵۳ ثبت شده بود تا ۲۱ سال بعد رکوردار آسیا بودند. استادیوم اختصاصی باشگاه با نام آپادانا در سال ۱۳۵۳ به بهره برداری رسید و حتی در بازی های آسیایی ۱۹۷۴ تهران نیز مورد استفاده قرار گرفت، اما به علت هزینه های بالای نگهداری به راه آهن فروخته شد و هم اکنون مورد استفاده این باشگاه است.
در سال ۱۳۵۴، پرسپولیس با یک مربی جوان به نام بیوک وطن خواه برای دومین بار لیگ تخت جمشید را فتح کرد. وطن خواه بدون باخت تیم را قهرمان کرد و رکورد دیگری در تاریخ پرسپولیس ثبت کرد. پرسپولیس در لیگ های ۵۵ و ۵۶ به نایب قهرمانی دست یافت. بعد از پیروزی انقلاب، پرسپولیس در اولین جام رسمی باشگاههای تهران با شکست پاس قهرمان شد و در مسابقات انتخابی باشگاههای تهران در سال ۵۹ نیز با ۷ برد پیاپی و یک گل خورده به دسته اول راه یافتند.

در سال ۱۳۵۰ نخستین لیگ حرفه ای فوتبال ایران با نام تخت جمشید شکل گرفت و پرسپولیس هم تلاش نمود خود را با استانداردهای حرفه ای تطبیق دهد اما به دلیل فقدان زیر ساخت های فوتبال حرفه ای در کشور این ایده به صورت کامل به فرجام نرسید.

پس از انقلاب اسلامی، این تیم دچار بحران نفرات شد و بازیکنانش به کلی عوض شدند و تعداد بسیار اندکی از بازیکنان قدیمی باقی ماندند. باشگاه پرسپولیس در سال ۱۳۶۵ تحت پوشش بنیاد مستضعفان و جانبازان قرار گرفت که پس از مدتی بنیاد از اداره این باشگاه خودداری کرد و در این زمان با توجه به موقعیت این باشگاه، سازمان تربیت بدنی، خود اداره آن را عهده دار شد.

پرسپولیس دهه ۶۰ را با مربیگری علی پروین آغاز کرد و با او نیز به پایان برد. سال های ابتدایی دهه ۶۰ برای سرخپوشان پر از اتفاق بود، اما تیم پرسپولیس روزهای پرافتخاری را برای هواداران رقم زد. به جز قهرمانی باشگاههای تهران در سال ۶۱، پرسپولیس افتخار قابل ذکری بدست نیاورد، اما از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ این تیم ۵ بار پیاپی قهرمان تهران شد و در سال های  ۶۶  و ۷۰  دو بار قهرمان جام حذفی ایران شد. پرسپولیس در سال ۶۶ علاوه بر جام باشگاههای تهران و جام حذفی ایران، جام حذفی تهران را نیز فتح کرد و با یک سه گانه ، سال رویایی را رقم زد. باشگاه پرسپولیس در سال ۶۵ به بنیاد مستضعفان واگذار شد و در همین سال نام آن نیز به پیروزی تغییر یافت. بعد از ۳ سال، باشگاه دوباره به سازمان تربیت بدنی بازگردانده شد و عباس انصاری فرد مدیرعامل آن شد. در اواخر دهه ۷۰ بود که با ثبت شرکتی با نام پرسپولیس زمینه ساز دعواهای حقوقی در یک دهه بعد شد. پرسپولیس در اولین دوره جام در جام آسیا به مقام قهرمانی رسید و با این قهرمانی ارزشمند وارد چهارمین دهه عمر خود شد.

پرسپولیس از سال ۱۳۷۰ با آغاز مجدد لیگ فوتبال تحت عنوان جام آزادگان دور جدیدی از فعالیت های خود را آغاز کرد و پیوسته با وجود تغییرات گسترده و متعدد در مدیرت باشگاه توانست موقعیت خود را به عنوان یکی از سه باشگاه برتر کشور با کسب مقام های نخست، دوم و سوم حفظ کند.

در آذرماه سال ۷۲ باشگاه به وزارت معادن و فلزات واگذار شد و امیر عابدینی به عنوان مدیرعامل کار خود را آغاز کرد. در لیگ ۷۳ سرخپوشان یک گام تا قهرمانی فاصله داشتند، اما بازی جنجالی مقابل استقلال همه رویاهای سرخپوشان برای قهرمانی را نقش بر آب کرد. ورود استانکوی کروات در سال ۷۴ تحولات مهمی را در بازی تیم پرسپولیس ایجاد کرد و سرخپوشان فاصله خود را به بهمن جبران و در نهایت قهرمان شدند. سال ۷۵ قهرمانی لیگ برای دومین بار تکرار شد ، و پرسپولیس در جام باشگاه های آسیا به مقام سومی دست پیدا کرد. پرسپولیس در این سال ها اسکلت اصلی تیم ملی را تشکیل می داد و بازیکنان این تیم در قالب تیم ملی در جام ملت های ۱۹۹۶ و مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ موفقیت های ملی را رقم زدند. همین حضور پرشمار پرسپولیسی ها در تیم ملی باعث شد تا در سال ۷۶ پرسپولیس از لیگ آزادگان کنار بکشد.

سال ۷۷ با بازگشت پروین به پرسپولیس آغازگر دوران جدیدی از موفقیت های سرخپوشان بود. پرسپولیس دو سال پیاپی قهرمان لیگ شد. در فصل  ۷۷ علاوه بر لیگ، قهرمان جام حذفی نیز شد. پرسپولیس در فاصله سال های ۷۷ تا ۷۹ طی ۳۳ بازی بدون باخت باقی ماند که رکورد جدیدی در فوتبال ایران بود. در این مدت پرسپولیس ۱۸ برد و ۱۵ مساوی بدست اورد. سرخپوشان پایتخت در اواخر دهه ۸۰ دو بار دیگر مقام سومی جام باشگاههای آسیا را کسب کردند.

این باشگاه در سال ۱۳۸۰ با آغاز لیگ حرفه ای فوتبال ایران (لیگ برتر) در میان ۱۴ تیم برتر ایران قرار گرفت.

دهه هشتاد با دعواهای مدیریتی و جنگ سهام آغاز شد. پرسپولیس در این دهه روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت ؛ از قهرمانی تا نتایج بد و ضعیف مقابل حریف سنتی. پرسپولیس دهه ۸۰ را با یک قهرمانی دراماتیک در لیگ برتر آغاز کرد، آن هم در حالی که دعواهای مدیریتی تمرکز بازیکنان و مربیان را بر هم زده بود. پرسپولیس در آخرین روزهای سال ۸۰  با حکم دادگاه رسماً به تربیت بدنی واگذار شد تا بدین ترتیب دعواهای حقوقی و جنگ سهام در پرسپولیس به پایان برسد. تغییرات پیاپی مدیران و مربیان یکی از ویژگی های این دهه بود.

طی این ۱۰ سال در باشگاه پرسپولیس شاهد ۱۰ تغییر مدیریتی و ۱۲ تغییر روی نیمکت بوده ایم. پرسپولیس در فصل ۸۷-۸۶ و علیرغم اینکه ۶ امتیازش از سوی فیفا کم شد،  در روز پایانی و در دقیقه پایانی لیگ برتر به قهرمانی دست یافت که مثل اولین قهرمانی این تیم در لیگ برتر دراماتیک بود.

اما این موفقیت ها در لیگ برتر پایدار نبود و فقط  در دو سال پایانی این دهه بود که  پرسپولیس با علی دایی دو بار پیاپی در سال های ۸۹ و ۹۰قهرمان جام حذفی شد. اختلافات دایی با مدیریت باشگاه باعث جدایی این مربی و جانشینی حمید استیلی شد، اما پرسپولیس با این مربی هم توفیقی نداشت تا اینکه پس از حضور رویانیان در راس باشگاه، مصطفی دنیزلی به روی نیمکت پرسپولیس بازگشت . پس از وی مانوئل ژوزه و یحیی گل محمدی روی نیمکت این تیم نشستند که با پرسپولیس در فصل ۹۲-۹۱ به مقام نایب قهرمانی جام حذفی دست پیدا کرد.

پرسپولیس پر افتخارترین تیم حاضر در لیگ برتر کشور است. این تیم دو بار در فصل های ۷۹-۸۰ (اولین دوره) و ۸۶-۸۷ (هفتمین دوره) در لیگ برتر و ۹ بار در مجموع مسابقات سراسری کشور به عنوان قهرمانی رسیده است.

طبق لیستی که از سوی کنفدرسیون فوتبال آسیا ارائه شده، پرسپولیس به عنوان پر طرفدارترین تیم آسیا انتخاب شده است. دالیان واندا چین و الهلال عربستان هم در مکان های بعدی قرار دارند.